काठमाडौं । राजधानीको शंखपार्क आइतबार सर्वाधिक प्रदूषित स्थानको रूपमा सूचीकृत भएको छ। वातावरण विभागका अनुसार, मध्याह्न १२ बजे शंखपार्कको वायुको गुणस्तर ‘एयर क्वालिटी इन्डेक्स’ (एक्यूआई) १७२ पुगेको छ, जुन अस्वस्थकर मानिन्छ।
काठमाडौं उपत्यकाका अन्य स्थानहरूमा पनि वायु प्रदूषणको स्तर उच्च देखिएको छ। रत्नपार्क, भक्तपुर, ललितपुरको खुमलटार र भैँसेपाटीको एक्यूआई १६४ देखि १६८ सम्म मापन गरिएको छ।
काठमाडौं उपत्यकाबाहिर चितवनको भरतपुरको एक्यूआई १६३ पुगेको छ, जुन सबैभन्दा धेरै हो। अन्य प्रदूषित स्थानहरूमा मकवानपुरको हेटौँडामा एक्यूआई १५७, कैलालीको धनगढीमा १५५, र काभ्रेको धुलिखेलमा १५३ पुगेको छ।
स्वास्थ्यका दृष्टिले यी नौ शहर अस्वस्थकर सूचीमा परेका छन्। वायुमा घातक कणहरूको मात्रा मापन गर्ने पीएम २.५ सबैभन्दा धेरै हेटौँडामा ९५.३ माइक्रोग्राम प्रतिघनमिटर पुगेको छ, जबकि शंखपार्कमा ९२.३ छ।
वातावरण विभागका अनुसार, एक्यूआई ५० भन्दा कम हुँदा मात्र स्वस्थकर वायु मानिन्छ।
विशेषगरी पीएम २.५ र पीएम १० वायु प्रदूषण मापनका मुख्य आधार हुन्। विश्व स्वास्थ्य संगठनका अनुसार, पीएम २.५ को मात्रा ५ माइक्रोग्राम प्रतिघनमिटरभन्दा माथि भए वायु अस्वस्थकर हुन्छ।
पीएम २.५ मा समेटिएका सूक्ष्म कणहरू फोक्सोमा प्रवेश गरेर स्वास्थ्य समस्या निम्त्याउने भएकाले वायु प्रदूषण नियन्त्रणका लागि आवश्यक उपाय अपनाउन विज्ञहरूले आग्रह गरेका छन्।
